Zgaga czy refluks - jakie są różnice i jak je poznać?
Przedstawione poniżej treści nie mają charakteru promocyjnego. Ich wyłącznym celem jest edukacja i podniesienie poziomu wiedzy odbiorcy na temat zdrowia. Należy jednak pamiętać, że żadna z informacji nie może zastąpić porady lekarskiej lub konsultacji z farmaceutą.
Pojęcia „zgaga” i „refluks” są powszechnie znane. Gdyby jednak zapytać o ich definicje i różnice pomiędzy nimi, wiele osób miałoby wątpliwości.
Zgaga należy do objawów, czyli odczuć subiektywnych. Istotę zgagi dobrze oddaje angielski termin „heartburn”, który odnosi się do okolicy serca (za mostkiem, w środkowej części klatki piersiowej) oraz do „palącego” charakteru tego odczucia. Warto zauważyć, że nie odnosi się on do samego przełyku, ponieważ trudno jest jednoznacznie odpowiedzieć, co jest przyczyną tego typu objawów u danej osoby – czasem wymaga to wykonania dodatkowych badań oraz obserwacji.
Refluks (zarzucanie żołądkowo-przełykowe) jest natomiast czynnościowym zaburzeniem przewodu pokarmowego. Oznacza to, że może występować bez współistnienia zmian organicznych (czyli np. zakażenia, uszkodzenia tkanek, nieprawidłowej budowy). Zarzucanie treści pokarmowej do przełyku często objawia się zgagą, choć może ono również przebiegać bezobjawowo. Refluks sam w sobie nie jest chorobą. W rzeczywistości występuje w różnym stopniu u każdego i to jego nasilenie decyduje o tym, czy traktujemy go jako objaw patologiczny.
Zgaga może występować w przebiegu różnych chorób przewodu pokarmowego. Mogą towarzyszyć jej objawy dyspeptyczne, czyli: częste „odbijanie”, brak apetytu, uczucie pełności, ból w nadbrzuszu, nudności i wymioty. Nasuwa to podejrzenie takich schorzeń jak: zapalenie błony śluzowej żołądka, choroba wrzodowa, choroby dróg żółciowych, nowotwory przewodu pokarmowego. Stan taki może być również spowodowany przyjmowaniem niektórych leków.
Przełyk leży w bliskości serca i jest unerwiony w podobny sposób, dlatego też dolegliwości dławicowe (związane z niedokrwieniem mięśnia serca) bywają mylone z objawami refluksu. Podłoże kardiologiczne należy rozważać szczególnie u osób starszych, obciążonych chorobami przewlekłymi (np. nadciśnienie, miażdżyca, cukrzyca). „Sercowe” pochodzenie objawów jest również bardziej prawdopodobne, jeśli wyzwala je wysiłek fizyczny lub wyjście na chłodne powietrze. Warto pamiętać, że objawy zawału mięśnia serca mogą przypominać zgagę! Dotyczy to zwłaszcza piekącego charakteru bólu i promieniowania do szyi, żuchwy, lewej ręki.
Choć związek zgagi z refluksem wydaje się być oczywisty, to jednak dolegliwości określane jako zgaga nie zawsze są związane z refluksem, a refluks nie zawsze objawia się zgagą. Warto więc zasięgnąć porady lekarskiej, nawet gdy jesteśmy przekonani, że możemy sami się zdiagnozować.
Lek. Magdalena Bochniak
