Profesjonalna pomoc
na silną zgagę

Omeprazol - dawkowanie leku na zgagę. Ile czasu stosować?

Omeprazol to skuteczny lek na refluks i towarzyszącą mu zgagę. Zobacz, jak dawkować preparat. Dowiedz się, jak długo może być stosowany. Sprawdź, czy jest dostępny bez recepty.

Czym jest omeprazol?

Omeprazol jest organicznym związkiem chemicznym, pochodną benzimidazolu. Ze względu na swoje właściwości, substancja ta znalazła zastosowanie w farmakologii. Omeprazol zaliczany jest do grupy tak zwanych inhibitorów pompy protonowej (w skrócie PPI od angielskiego proton pump inhibitors), a więc leków ograniczających wydzielanie kwasu solnego (HCl) w gruczołach żołądka. Efektem jego działania jest zmniejszenie kwasowości soków trawiennych. Dzięki temu omeprazol jest stosowany w objawowym leczeniu refluksu żołądkowo-przełykowego i jego typowych symptomów takich jak:

• zgaga (uczucie palenia w przełyku),
• kwaśne odbijanie.

Refluks powodowany jest nadmierną relaksacją dolnego zwieracza przełyku, wskutek czego dochodzi do zarzucania treści pokarmowych z żołądka w górę przewodu pokarmowego. Należy pamiętać że resztki pokarmu, wymieszane z sokami trawiennymi, mają odczyn silnie kwasowy, co jest bezpośrednio związane z obecnością dużych ilości kwasu solnego w żołądku. Trafiając do przełyku, mogą one więc powodować podrażnienie, a nawet stan zapalny błony śluzowej, nieprzystosowanej do kontaktu z substancjami o tak niskim pH. Dlatego właśnie w objawowym leczeniu refluksu stosuje się leki ograniczające wydzielanie HCl i tym samym zobojętniające soki trawienne.

Działanie omeprazolu

Działanie omeprazolu polega na blokowaniu tak zwanej pompy protonowej. Jest to białko enzymatyczne, obecne w tak zwanych komórkach okładzinowych żołądka, które wykazuje zdolność transportu dodatnich jonów wodorowych H+ (protonów) przez błony biologiczne. Dzięki temu mogą się one łączyć z ujemnym jonami chlorkowymi Cl- obecnymi w świetle żołądka. W ten sposób powstaje kwas chlorowodorowy HCl, powszechnie znany jako solny.

Substancja ta jest niezbędna do trawienia (aktywuje enzymy rozkładające białka), jednak w zbyt dużych ilościach wykazuje działanie drażniące dla żołądka, a tym bardziej dla przełyku, jeśli wstępnie strawiony pokarm wydostanie się przez zwieracz przełyku ku górze. Omeprazol, jako inhibitor pompy protonowej hamuje ten mechanizm i prowadzi do podwyższenia pH soków trawiennych. 

Warto wiedzieć, że omeprazol wchłania się w dwunastnicy, czyli początkowym odcinku jelita cienkiego.

Dawkowanie omeprazolu

Omeprazol dostępny jest w postaci kapsułek dojelitowych, zawierających mikrogranulki, chroniące lek przed zmianą struktury chemicznej w kwaśnym środowisku żołądka. Zalecane dawkowanie omeprazolu to jedna kapsułka, zawierająca 20 miligramów substancji czynnej, raz na dobę.

Lek powinno się stosować rano. Najlepszy efekt leczniczy zapewnia przyjęcie omeprazolu 30-45 minut przed śniadaniem, na czczo (czyli około 12 godzin po spożyciu ostatniego, wieczornego posiłku). To czas, który jest niezbędny, by lek wchłonął się, został zmetabolizowany i krwiobiegiem wrócił do żołądka akurat wtedy, gdy zacznie do niego trafiać jedzenie.

Należy pamiętać, że bez stymulacji pokarmem tylko niewielka część pomp protonowych w żołądku wykazuje aktywność, natomiast odsetek ten rośnie o około 60-70 proc. po posiłku. Oznacza to, że lek zastosowany z właściwym wyprzedzeniem działa na większą ilość pomp i jest w związku z tym bardziej skuteczny.

Pamiętaj – przyjmując kapsułki, stosuj się do informacji zawartych w ulotce omeprazolu oraz ewentualnych wskazań lekarskich. Uwaga: lek przeznaczony jest dla osób dorosłych, po ukończeniu 18 roku życia.  

Jak długo można brać omeprazol?

Omeprazol przeznaczony jest do krótkotrwałego leczenia objawów refluksu. Jak długo można brać lek? W celu osiągnięcia najlepszych efektów terapeutycznych, zaleca się stosować omeprazol regularnie przez 14 dni. Substancja czynna działa nieprzerwanie przez 24 godziny, w związku z czym nie tylko zobojętnia soki trawienne, ale też ułatwia wygojenie podrażnionej błony śluzowej przełyku (tym omeprazol różni się od typowych „zobojętniaczy” o szybkim, ale krótkim czasie działania). Jeśli jednak w ciągu dwóch tygodni nie nastąpi odczuwalna poprawa, należy się skonsultować z lekarzem. Niezbędne może być podanie leku przez kolejne 2-3 dni.

Czy omeprazol jest bez recepty?

Czy można kupić omeprazol bez recepty? Tak. Leki na zgagę zawierające tę substancję czynną w maksymalnym stężeniu do 20 miligramów (1 kapsułka) sprzedawane są bez przepisu lekarza. Są to tak zwane preparaty OTC (skrót od angielskiego over-the-counter), które:

• stosuje się w leczeniu objawowym,
• przyjmuje w ściśle określonym, niedługim czasie,
• nie powodują poważniejszych skutków ubocznych.

Pamiętaj – choć możesz kupić omeprazol bez recepty, dobrze jest wcześniej skonsultować się z lekarzem w celu wykluczenia innych potencjalnych przyczyn występowania uciążliwych dolegliwości, aniżeli refluks żołądkowo-przełykowy.

Autor: Piotr Brzózka
Konsultacja merytoryczna: lekarz gastrolog Ewa Walecka-Kapica

Bibliografia

• Andrzej Dąbrowski, Nowości w dziedzinie hamowania wydzielania kwasu solnego w żołądku, Gastroenterologia Kliniczna 2014, tom 6, nr 4, 127–133
• Jacek Kozłowski, Anna Kardymowicz, Jacek Manitius, Bezpieczeństwo stosowania inhibitorów pompy protonowej u chorych z przewlekłą chorobą nerek — aktualny stan wiedzy, Varia Medica 2018 tom 2, nr 4, strony 319–325, przedrukowane za zgodą z Forum Nefrologiczne 2018; 11 (2): 77–84